Sinds vorig jaar exporteert de Nederlandse designwereld in het kader van een pilot haar kennis en ervaring op het vlak van branddesign en designstrategie naar Ghana. Met succes, vertelt initiatiefnemer Peter Kersten.
Noem het ontwikkelingssamenwerking vanuit de Nederlandse ontwerpsector: het Ghana Design Network (GDN), dat net zijn eerste pilotjaar succesvol heeft afgesloten, is opgezet om Nederlandse kennis en ervaring op het gebied van design for business te delen met ondernemers in Ghana. Tussen februari 2015 en april 2016 werden, samen met de BNO, acht missies met Nederlandse designexperts, 24 workshops en meer dan 30 netwerkbijeenkomsten georganiseerd.
Na een jaar lijkt de Nederlandse designmissie aan te slaan. Met het Ghanese ministerie van Handel en Industrie en met de Kwame Nkrumah University of Science and Technology is inmiddels een Memorandum of Understanding gesloten over voortgang van de samenwerking en ook het Ghana Promotion Office heeft gevraagd om een cursus over brand en nation building te organiseren.
‘Het Ghana Design Network begint voet aan de grond te krijgen in Ghana’, zegt Peter Kersten, oud-voorzitter van de Beroepsorganisatie van Nederlandse Ontwerpers (BNO) en initiatiefnemer van GDN. ‘Het wordt officiëler en in Ghana begint langzaam het besef te groeien dat design een rol kan spelen voor de verbetering van bedrijfsresultaten.’
Masterclass
Kersten kwam op het idee van GDN nadat hij door de PUM Netherlands Senior Experts en de Ghanees-Nederlandse Kamer van Koophandel was gevraagd om in Ghana een workshop te leiden over het belang van design voor ondernemingssucces.
Kersten: ‘Met ontwerper Jos van der Zwaal heb ik toen een presentatie gemaakt voor een masterclass “Design as Strategic Management Tool” voor 55 ondernemers. Daar merkte ik dat het concept design for business in Ghana nog zo goed als onbekend was. In Afrika wordt design nog vooral in verband gebracht óf met reclame of met kunst.
‘Wat ik me verder realiseerde was dat een van de belangrijkste redenen voor het succes van design in Nederland is de prachtige infrastructuur die we hier hebben met een sterke beroepsorganisatie, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en instituten als de Dutch Design Week, Het Nieuwe Instituut, Pakhuis de Zwijger, een geïnteresseerde en betrokken overheid, enzovoort.
‘Daarmee vergeleken is Ghana helaas een woestenij. Ondertussen zijn verschillende Afrikaanse landen bezig eigen industrieën op te zetten, zowel maakindustrie als dienstverlening. Zo kwam ik op het idee om vanuit Nederland onze expertise op het vlak van brand-design en designmanagement aan te bieden aan deze landen.’
Pilot
Kersten stelde het ministerie van Economische Zaken in Nederland (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) voor een pilot te ontwikkelen voor een soort designontwikkelingssamenwerking. ‘Economische Zaken is natuurlijk vooral geïnteresseerd in exportontwikkeling’, zegt hij, ‘maar ik heb ze kunnen overtuigen dat daarvan pas over een jaar of vijf misschien sprake van kan zijn. Nu gaat het in de eerste plaats om verbetering van het opdrachtgeverschap en van de infrastructuur voor design.’
De keuze om de pilot op Ghana te richten lag voor de hand, zegt Kersten. ‘Ghana heeft relatief de grote middenklasse, het is politiek redelijk stabiel en heeft een zich ontwikkelende economie. We helpen bij het opzetten van een infrastructuur en hebben een programma van workshops en bijeenkomsten opgezet waarvan de inhoud zoveel mogelijk vraag-gestuurd is.’
Verschillende Nederlandse ontwerpers en experts gaven in het afgelopen jaar workshops en masterclasses over onder meer city-branding (Rik Riezebos - Eurib, Monique Mulder en Paul van Ravenstein - Mattmo), digital design (Mattijs Bliek - Grrr), packaging design (Muriel Leusink – Reggs; Kevin Davis – Brand Candies) en designstrategie (Peter Kersten). De cursisten zijn ondernemers, studenten design bedrijfsdirecties , marketeers en ambtenaren.
Eerste spin-off
De pilot heeft inmiddels toch al een zakelijke spin-off opgeleverd: Anton Brunt, voormalig partner van het industrieel ontwerpbureau Springtime is via GDN betrokken geraakt bij een zuivelbedrijf dat bakfietsen wil ontwikkelen voor de distributie van een nieuw yoghurtmerk. Brunt heeft bij Springtime én in Afrika een trackrecord opgebouwd op het vlak van mobiliteitsconcepten, waaronder de RoodRunner bakfiets voor PTT Post.
Wellicht dat de toekomst meer van dergelijke samenwerkingen tot stand komen. Kersten: ‘We doen nu heel veel ervaring op die we wellicht ooit ook in andere landen kunnen inzetten. Maar voorlopig concentreren we ons nog op Ghana.’ BvL
Peter Kersten in workshop over designstrategie voor Ghanese ondernemers
Mattijs Bliek (Grrr) tijdens zijn workshop over digital design voor een volle klas studenten
Dr. Rik Riezebos (EURIB) gaf een workshop over city branding voor de stadsbestuurders van Accra
Ontbijt met Ghanese ondernemers in de residentie van de Nederlandse ambassadeur rondom het thema 'Design voor ondernemingssucces'.
Aankondiging workshop met Mattijs Bliek
Aankondiging workshop met Muriel Leusink
