Vastgoedbeurzen. Een bijenkorf voor de bouw. Je vliegt erin, hoort een intens gezoem en vliegt er weer uit: de één om te gaan oogsten, de ander om verder te zaaien. De afgelopen dagen op de jaarlijkse Expo Real in München was het niet anders. Geld en kwaliteit streden er een ongelijke strijd. Voor architecten en andere kwaliteitsdenkers is er een missie.
Afgelopen week liep ik op die Expo Real rond en sprak vele ‘types’ aan. Van ontwikkelaars en bouwers tot makelaars en architecten. Mijn fascinatie was dat iedereen opgewonden is over het feit dat de markt weer aanloeit, nee, zich met orkaankracht opricht. En dat het antwoord op de vraag ‘hoe gaat het?’ steevast ‘goed’ luidt. Tot je doorvraagt. Een paar observaties.
Geld te over
Iedereen is het erover eens dat er geld genoeg is. De investeerders lopen bepaald opgewonden rond langs de stands. Eén ding is duidelijk: ze hebben geld en willen het kwijt. In vastgoed, want – dat hoor je overal – vastgoed is op dit moment beter dan beleggen of op de bank laten staan. Een ambtenaar van een grote gemeente zei dat hij gestalkt wordt door veelal buitenlandse partijen. Een projectontwikkelaar beaamde dit: ‘Die gemeente laat zich opjagen en maakt plannen waar we spijt van krijgen. Er is eigenlijk geen plan of visie, alleen maar geld en honger naar rendement.’
Ambitie
Dat brengt me op een volgend punt: de ambitie. In de entreehal van de Expo Real loop je binnen onder een gigantisch doek, dat zegt: ‘Achieve Ambitions’. Dat is een kreet van Jones Lang LaSalle – ‘professionals in vastgoed- en investeringsmanagement’. Je weet wel. Maar de verzamelde ambities spreken vooral de taal van geld. Wat ik niet of weinig hoorde, waren vastgoedzaken als Parijs, circulariteit, duurzaamheid, digitalisering, esthetiek, co-creatie, betaalbaarheid, de klant of de ‘eindgebruiker’. Die laatste is altijd opvallend afwezig op de stands die commerciële beloftes en ambities schreeuwen. Of toch: één ontwikkelaar sprak mij aan op ‘geluk’. Geluk van de gebruiker. Echt waar. Hoe hij dat ging doen in zijn bedrijf was nog niet duidelijk. Maar ik geloofde hem wel. Donquichotterie of niet.
Pitch Fest
Het is wat onbescheiden om ons eigen Pitch Fest te noemen, als voorbeeld van een event dat de vastgoeddans ontsprong. Maar het was wel zo. De door BNA in München georganiseerde en door Creative Holland gefinancierde show, waarin architecten en designers in drie minuten hun idee/bureau/gebouw/ideaal konden pitchen, was een soort contramal voor de beurs. Op de überhippe locatie Lovelace, een voormalige bank die tijdelijk allerlei pop-ups huist, werd in de door Space Encounters op effectieve wijze tot bos omgetoverde ontvangsthal – met vogelgeluiden! – vol energie, passie en humor gepresenteerd.
Van de circulaire woontoren van Kraaijvanger, het ‘verticaal wandelen’ van Rombout Frieling tot meer Hollandse zaken als de Fietsrevolutie van Ector Hoogstad (EHA), het was fascinerend en het publiek was enthousiast, blij ontsnapt te zijn aan de koele zalen des vastgoeds. NVM-voorzitter Ger Jaarsma was alsnog opgelucht dat zijn vlucht was gecancelled. En ook ander (internationaal) ‘beursvolk’ – van ontwikkelaars en bouwers tot gemeenten – zoemde tevreden om de pitchers heen.
Dutch twist
Kwaliteit van leven, puur plezier in ontwerp met een ‘Dutch twist’, zo vatte ik het Pitch Fest samen. En nog haalbaar ook. Hier zoemde een klein bijenvolkje vol plezier. Je mag hopen dat ze het zoet van de toekomst smaken. Het zou het vastgoed goed doen. Maar dan écht.
Fred Schoorl
Directeur BNA
