In hyperrealistische foto’s creëert het kunstenaarsduo Dutch Igloo een nieuwe wereld die ons confronteert met onze omgang met de aarde. Met die foto’s opende het duo voor zichzelf ook een nieuwe wereld, aan de top van de internationale kunstmarkt.
Nog even en dan worden Anke van Veen en Dik Mus, samen opererend onder de naam Dutch Igloo, in een adem genoemd met kunstenaars als Fernando Botero, Damien Hirst, Anish Kapoor, David Lachapelle, Pierre Soulages en Manolo Valdés. Deze en andere klinkende namen worden gerepresenteerd door de invloedrijke internationale Opera Gallery met vestigingen in Parijs, Londen, New York, Dubai, Hong Kong, Singapore, Seoul en nog een paar financiële centra in de wereld.
Eind mei toont Opera op de prestigieuze kunstbeurs Art Paris in het Grand Palais voor het eerst ook de hyperrealistische fotocomposities en diorama’s van Dutch Igloo. Van Veen en Mus staan er zelf ook nog een beetje van te kijken. Opeens lijkt de wereld voor ze open te gaan.
'A forest axiom' uit de serie Creating Wilderness (beeld Dutch Igloo)
Perfectie tot in de details
Hoe krijgt een Amsterdams kunstenaarskoppel toegang tot een van de topgaleries van de wereld? Het antwoord klinkt een beetje flauw, maar is toch hoe het gegaan is: door er simpelweg binnen te lopen.
‘We hebben talloze galeries bekeken maar toen we in Parijs bij Opera op de rue du faubourg Saint-Honoré binnenliepen kwamen we in de galerie van onze dromen terecht’, vertelt Van Veen. ‘We vonden het een heel gave galerie. Later zijn we ook naar de galerie in Londen, in Bond Street, gegaan. In zo’n chique galerie gaan ze snel het gesprek met je aan en dat waren hele leuke gesprekken.’
Mus: ‘In een galerie van deze statuur moet alles tot in de kleinste details perfect zijn. Dat sprak ons enorm aan. In Nederland vind je niet snel iets wat die graad van perfectie evenaart. We zijn er een paar keer geweest, waardoor we een soort band kregen. Op een gegeven moment mochten we ons werk laten zien.’
Dat werk overtuigde zozeer dat het steeds een stapje hoger in de hiërarchie kwam. ‘Toen de directeuren van Londen en Parijs er ja tegen hadden gezegd moest alleen de eigenaar en oprichter, Gilles Dyan, er nog zijn goedkeuring aan geven’, vertelt Van Veen. ‘We kregen twee minuten. Hij zag het werk, hoorde ons aan en besloot: we gaan het doen.’
Anke van Veen en Dik Mus in hun studio in Amsterdam Noord (foto Dutch Igloo)
Pepper’s ghost
Het werk van Mus en Van Veen nam 18 jaar geleden een wending toen zij de techniek van de Pepper’s ghost ontdekten. De oude theatertechniek, in 1862 door John Henry Pepper bedacht, maakt gebruik van reflectie op een glasplaat of half-doorzichtige spiegel. In het toneelbeeld kon men zo de illusie van een geestverschijning opwekken.
Nadat Mus en Van Veen de techniek in het Spoorwegmuseum toepasten in een installatie van oude koffers waarin droomwerelden waren te zien, raakten ook andere musea geïnteresseerd. ‘Het was de tijd dat musea een cultuuromslag doormaakten van louter educatieve presentaties naar het aanbieden van een beleving’, zegt Van Veen. Er volgden opdrachten voor andere musea, waaronder het Gemeentemuseum in Den Haag, het Maritiem Museum in Rotterdam en het Grachtenhuis in Amsterdam.
Pepper's ghost voor het Rijksmuseum (foto Dutch Igloo)
Rijksmuseum
Een spectaculaire toepassing is een halfmodel van een 19de-eeuws linieschip in de afdeling speciale collecties van het Rijksmuseum. Met de Pepper’s ghost-techniek maakten Van Veen en Mus daarin het dagelijks leven aan boord zichtbaar. Je ziet de matrozen het dek zwabberen, de chirurgijn een been zetten, de kapitein aan tafel gaan, enzovoort. Echte mensen, precies op schaal. Een wonder.
Via ontwerpbureau Kossmanndejong werd Dutch Igloo ook ingezet in Abu Dhabi, waar in een expositie de plannen voor de herinrichting van het oude centrum rond het historische fort in de stad inzichtelijk werden gemaakt.
'The Quench' uit de serie Creating Wilderness (beeld Dutch Igloo)
Nieuwe wereld
Succes genoeg, maar twee jaar geleden begon het toch weer te kriebelen. Mus: ‘We wilden iets nieuws beginnen, een nieuwe techniek onderzoeken.’ Die behoefte viel samen met een groeiende zorg om de destructie van de natuur. ‘We dachten: wat als de wereld nou eens een nieuwe start kon maken?’, zegt Van Veen. ‘Wat als we een nieuw soort paradijs konden scheppen, zonder Adam en Eva? Een wereld waar de invloed van de mens afwezig is.’
Zo ontstond ‘Creating Wilderness’, een serie hyperrealistische foto’s van fictieve landschappen, kijkjes in jungle- en moerasachtige omgevingen onder dreigende luchten en met vervreemdende lichteffecten. Die landschappen creëren Mus en Van Veen zelf, op miniatuurformaat, in hun studio in Amsterdam Noord. Ze worden in gedeelten opgenomen en digitaal samengevoegd, waardoor in het eindresultaat alles in die fictieve wereld even scherp is. Afgedrukt op FineArt Baryta fotopapier (bij Gallery Color) en achter plexiglas van museumkwaliteit zijn de foto’s ware eyecatchers. Letterlijk, je kunt je ogen er moeilijk vanaf houden.
Object uit de serie Reflecting Wilderness (foto Dutch Igloo)
Hologrammen
In het verlengde van de foto’s maken Mus en Van Veen nu ook driedimensionale kunstobjecten, waarin iets van de Pepper ghost-kasten terugkomt. Onder de titel ‘Reflecting Wilderness’ combineren zij in vitrines van verschillende formaten fysieke natuur met hologrammen. Zo ontstaan diorama’s waarin takken bomen worden waartussen bijvoorbeeld virtuele waterbellen zweven.
Van 2 tot 5 april zal het internationale kunstpubliek tijdens Art Paris in Parijs oog in oog staan met deze verbluffende nieuwe werelden. Een wonder.
Manshoge vitrine uit de serie Reflecting Wilderness (foto Dutch Igloo)
